Heup & bovenbeen

Heupblessure

Het heupgewricht bestaat uit de kop van het bovenbeen en de kom, gevormd door het bekken. Dit gewricht zorgt ervoor dat het bovenbeen in vrijwel alle richtingen kan bewegen en kan draaien om zijn eigen as.

Een slijmbeursontsteking van de heup ontstaat vaak op de buitenzijde van de heup, en wordt onder andere veroorzaakt door overbelasting door sport.

Heupblessures zijn vaak eigenlijk blessures van de verschillende spieren die zorgen voor de bewegingen van de heup. Hiertoe behoren alle bovenbeenspieren en de bilspieren.

Het heupgewricht zelf kan erg pijnlijk zijn bij beweging bij heupartrose (liesklachten). Hierbij ontstaan door slijtage onregelmatigheden in het oppervlak van de kop en de kom waardoor deze frictie geven bij bewegingen. Een gebroken heup ontstaat met name bij oudere mensen door een verminderde botdichtheid, en vrijwel nooit door sportongevallen bij jongeren en volwassenen.

Liesblessure

Liesblessures kunnen vele oorzaken hebben. Vooral sporters die aan sporten doen met wijdbeense of zijdelingse houdingen en bewegingen. Vergeet niet de krachten die op de adductoren komen bij een landing na de sprong. Vaak betreft het een overbelastingsklacht van de spieren en pezen die aanhechten in de lies, die kan leiden tot een ontstekingsreactie (tendinitis). Maar ook een gehele of gedeeltelijke spierscheur (ruptuur) kan leiden tot klachten in de lies.

De spiergroepen die de oorzaak zijn van deze klachten zijn:

• de spieren die het been naar binnen bewegen (adductoren)
• de spieren die de heup buigen (iliopsoas en rectus femoris)
• de rechte en schuine buikspieren

Een chronische liesblessure ontstaat in de regel door overbelasting. Oorzaken van overbelasting zijn:

• te snel teveel belasten
• eenzijdige bewegingen
• grote en langdurige belastingen
• regelmatig wegglijden bij een zijwaartse beweging
• combinatie van sport en (zwaar) werk

Overbelastingsblessures komen vaak voor bij ruiters. Liesklachten die het gevolg zijn van overbelasting komen voor in verschillende gradaties:

Graad 1: Pijn treedt op na sportbeoefening, startpijn/ stijfheid ’s ochtends.
Graad 2: Pijn bij warming-up en in verloop van sportbeoefening
Graad 3: Pijn is voortdurend aanwezig tijdens sportbeoefening
Graad 4: De pijn is in het dagelijks leven voortdurend aanwezig

Als je een liesblessure hebt onderga je pijn in je lies, vooral tijdens of na intensief bewegen of sporten. De pijn kan ook uitstralen naar het bovenbeen, en in extreme gevallen van de blessure naar de geslachtsdelen en onderbuik. Ook kan het bovenbeen gespannen aanvoelen. Mannen hebben veel vaker last van liesblessures dan vrouwen.

Ter preventie van liesblessures zijn een goede warming-up en rek oefeningen aan te bevelen. Als je toch een liesblessure krijgt moet je deze ontzien door rust, en vooral rustig beginnen als je toch (rustig) gaat sporten. Ook koelen met ijs (niet direct op de huid) en drukverbanden aanleggen kan helpen.

De hamstring blessure

Bij een hamstring blessure is er sprake van een scheur(tje) of verrekking in een van de spieren van de achterkant van het bovenbeen. De hamstring is niet 1 spier, maar een groep van verschillende spieren. Overbelasting en een gebrekkige warming-up dragen vaak bij aan het ontstaan van deze sportblessure. Spierversterkende oefeningen kunnen helpen de blessure te voorkomen.

Oorzaak van een hamstring blessure is vaak een plotselinge, explosieve krachtsinspanning, zoals een sprint, een sprong, of een poging nog net een bal te halen. De kans op ontstaan wordt vergroot bij stijve spieren, vermoeidheid, gebrek aan training, of als geen goede warming-up wordt gedaan.

Zodra de blessure zich voordoet voel je een plotselinge, kramp-achtige pijn. Na een tijdje kan de plek ook zichtbaar worden door een blauwe bloeduitstorting. In ernstige gevallen is een zwelling, of juist een deuk in de spier zichtbaar. Ook voelt de hamstring stijf aan. In het meest extreme geval kan de hele spier gescheurd zijn.

Neem wel je tijd om weer met sporten te beginnen. Er kan een zwakke plek in de hamstring blijven die snel opnieuw geblesseerd kan raken. In extreme gevallen kan een spier helemaal gescheurd zijn. Dan is een operatie noodzakelijk.

Ter preventie kan het zinvol zijn om spierversterkende oefeningen te doen.